အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕(ဗဟို) ဥကၠ႒ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ႏွစ္ပတ္ညီလာခံအစည္းအေ၀းတြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ႏွင့္ ေရွ႕ဆက္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေၾကညာခ်က္

Writer သတင္း႒ာနမွ Paul Mooney ႏွင့္ မင္းေဇယ်ာဦး တို႕၏ ေမးျမန္းခ်က္မ်ားကို မ.ဘ.သ (ဗဟို) ဥကၠ႒ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱတိေလာကာဘိ၀ံသ မွ ရွင္လင္းေျဖၾကားျခင္းမွတ္တမ္းဓာတ္ပံုမ်ား

အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (ဗဟို)မွ ရံုးဦးစီးမွဴး ဦးမ်ိဳးေအာင္က ဥပေဒပညာရွင္ ဦးရဲေခါင္ညြန္႕အား ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းျခင္း အခန္း(၃)

ေမး။     ။ အခု ဆရာႀကီးေျပာတဲ့ Burma Laws Act ပုဒ္မ (၁၃) မွာ အမႈသည္မ်ားသည္-

(က) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာတရားဥပေဒ

(ခ) မဟာေမဒင္ ဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကလၽွင္ မဟာေမဒင္တရားဥပေဒ

(ဂ) ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကလွ်င္ ဟိႏၵဴဘာသာ တရားဥပေဒ…….တုိ႕အရ အဆံုးအျဖတ္ေပးရမည္ဆိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအေနႏွင့္ ဘယ္လိုနစ္နာမွာပါလဲ ?

ေျဖ။     ။ မွန္ပါတယ္။ Burma Laws Act မွာ ကိုယ့္ဘာသာႏွင့္ဆိုင္တဲ့ ဥပေဒအရအမႈသည္ (ဘာသာတူ) အခ်င္းခ်င္းကိစၥမွာ ဆံုးျဖတ္ေပးရမည္ဆိုေတာ့ အေပၚယံေၾကာၾကည့္လိုက္လွ်င္ အတူတူပဲလို႔ ညီမွ်တယ္လို႕ ထင္စရာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာမဟုတ္ဘူး။

ထိုဥပေဒကို ျပ႒ာန္းစဥ္ကအေခၚအေ၀ၚမွာ ဗုဒၶဘာသာ တရားဥပေဒလို႕ေခၚခဲ့ၾကေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္း ဥပေဒလို႕ ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

အခုလက္ရွိ ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒ (ယခင္ဗုဒၶဘာသာတရားဥပေဒ)မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ၊ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ဘယ္သူမဆို ဘယ္ဘာသာ၀င္ကိုမဆို လက္မထပ္ရ။ မေပါင္းသင္းရလို႕ ပိတ္ပင္ကန္႕သတ္ထား ျခင္းမရွိဘူး။ ယခုအထိလဲ မျပ႒ာန္းရေသးဘူး။ ဒီျမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒ(ဗုဒၶ ဘာသာတရားဥပေဒ) ဟာ ေရွးအစဥ္အဆက္ကတည္းက ဓေလ့ထံုးတမ္းအေပၚမူတည္ၿပီး ေပၚေပါက္လာေတာ့ ဒီဥပေဒဟာဓေလ့ထံုး တမ္းဥပေဒ (Cust0mary Law) မွ်သာျဖစ္ေနတယ္။

အဲဒီေတာ့ လက္ရွိျမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒမွာ အလြန္အေရးၾကီးတဲ့ အားနည္းခ်က္ႏွစ္ခု ရွိေနတယ္။ ပထမ အခ်က္ကေတာ့ အထက္ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးကို အျခားမည္သည့္ ဘာသာ၀င္ မည္သည့္လူမ်ဳိးကမဆို လက္ထက္ေပါင္းသင္းခြင့္ျပဳထားတယ္။ (၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမ မ်ား အထူးထိမ္းျမားမႈႏွင့္ အေမြဆက္ခံမႈ အက္ဥပေဒမွာလည္း ဒီအတိုင္း လြပ္လက္စြာ လက္ထပ္ေပါင္းသင္းခြင့္ ျပဳထားတယ္။) ဘာသာျခားဥပေဒေတြမွာေတာ့ ခြင့္ျပဳမထားဘဲ ပိန္ပင္ကန္႕သတ္ထားတယ္။

ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒ (ယခင္ ဗုဒၶဘာသာ တရားဥပေဒ)ဟာ အျခားဘာသာ၀င္ ေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ဥပေဒေတြမွာလို ျပ႒ာန္းဥပေဒ (Statutory Law) အျဖစ္မေရာက္ရွိခဲ့ဘူး။ သတ္မွတ္ျခင္း မခံရဘူး။ ဘာသာျခားဥပေဒေတြကေတာ့ ျပ႒ာန္းဥပေဒအျဖစ္ လက္ခံထားရၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ ဥပေဒေရးရာကိစၥမွာ ျပ႒ာန္းဥပေဒ (Statutory Law) ႏွင့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒ (Customary Law) တို႕ကို သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ရန္ရွိတဲ့ အခြင့္အေရးမွစလို႕ ကိစၥအ၀၀မွာ  ပဋိပကၡျဖစ္လာရင္ ယွဥ္ၿပိဳင္အျငင္ပြားလာ လွ်င္ ျပ႒ာန္းဥပေဒေတြျဖစ္တဲ့ (အစၥလာမ္ဥပေဒ (သို႔) မဟာေမဒင္ဥပေဒ)၊ (ဟိႏၵဴဘာသာတရားဥအပေဒ)၊ (ခရစ္ယာန္ထမ္းျမားျခင္းဥပေဒ)ေတြက (Statytory Law) ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒ (Customary Law) အေပၚ အေပၚစီးရၿပီး ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒမွာပါရွိတဲ့ အခြင့္အေရးေတြကို လ်စ္လ်ဴရွႈ ျခင္းခံရလို႔ အရွႈံးဘ၀ေရာက္ရပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဘာသာျခားလူမ်ိဳးေတြက အပိတ္အပင္ အဟန္႔အတားမရွိ ဘဲ လြယ္ကူလြတ္လပ္စြာ ေပါင္းသင္းရယူခြင့္ရွိေနၿပီး အဲဒီ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕အခြင့္အေရးအား လံုးဟာ ဘာသာျခားဥပေဒ (Statutory Law)ေတြရဲ႕ အေပၚစီးျပ႒ာန္းခ်က္ေတြေအာက္မွာ အတိုင္းမသိ အနစ္ နာခံဘ၀ဆိုးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၾကရတယ္။

အဲဒီဘာသာႀကီး(၃)ရပ္ကုိ ကြ်န္ေတာ္တိုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ျပ႒ာန္းဥပေဒအျဖစ္ တရား၀င္လက္ခံထားတဲ့ အတြက္ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းႏွင့္ မကိုက္ညီပါလို႔ လူ႔အခြင့္အေရးသမားေတြက မေျပာေတာ့ဘူး လား? ထိုဘာသာႀကီး(၃)ရပ္မွာ သက္ဆိုင္ရာဘာသာအလိုက္ တူညီေသာဘာသာ၀င္ အခ်င္းခ်င္းကိုသာ လက္ ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းျပဳရန္ ျပ႒ာန္းထားသည့္အတိုင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးကိုယူမည့္သူအား ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ ျဖစ္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းေပးပါရန္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရသို႔ တင္ျပ၍အေကာင္ထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေန သည့္ကိစၥမွာ ဘယ္ဘာသာ၀င္ကိုမွ်နစ္နာေစရန္ လုပ္ေဆာင္သည့္ ကိစၥမဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားလ်က္ရွိပါ တယ္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကိုယ့္လူမ်ိဳး အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို မည္သည့္လူမ်ိဳးကမဆို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္လွ်င္ လက္ထပ္ထိမ္း ျမားရယူခြင့္ရွိေၾကာင္း ျပ႒ာန္းေပးရန္ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းသည္ ကိုယ့္ျခံစည္းရိုးကိုယ္ကာျခင္း၊ ကိုယ့္အမ်ိဳးကို ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းျဖစ္၍ အထက္ပါဘာသာႀကီး(၃)ရပ္တို႔က ဥပေဒအရ အကာအကြယ္ေပးသည့္အတိုင္း တန္းတူညီမွ် အကာအကြယ္ေပးသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္ကိုျပဖို႔လိုတဲ့အတြက္ အေျခခံပုဒ္မ ၃၄၇ႏွင့္အညီ တန္းတူညီ မွ် အကာအကြယ္ေပးသည့္  ျပ႒ာန္းခ်က္ကိုရဖို႕လိုတဲ့အတြက္ အေျခခံပုဒ္မ ၃၄၇ႏွင့္အညီ တန္းတူညီမွ်အခြင့္ အေရးရရန္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဘက္က ေတာင္းဆိုတင္ျပျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ အစၥလာမ္၊ ဟိႏၵဴ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ား ရရွိထားၿပီးျဖစ္ေသာ အခြင့္အေရးအတိုင္း ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား လည္း တန္းတူရရွိေစရန္ အေျခခံပုဒ္မ ၃၄၇ႏွင့္အညီ ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕မွ တင္ျပေတာင္းဆိုေသာ ဥပေဒတို႕မွာ တစ္ပါးသူ တစ္ျခားဘာ သာ၀င္တို႔အား ထိုးႏွက္တိုက္ခိုက္သည့္ပံုစံ (Sword) ဓာလက္နက္ကဲ့သို႔မဟုတ္ဘဲ မိမိတို႔ထံသို႔ ေစာ္ကားထိုး ႏွက္တိုက္ခိုက္လာလွ်င္ ခုခံကာကြယ္သည့္  (Shield) ဒိုင္းသာလွ်င္ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ဆက္တည္းေျပာလိုတာက ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက စတင္အေရးယူေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ကိစၥက ဗုဒၶဘာ သာနဲ႕ စတင္အေရးယူေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ကိစၥက ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ပတ္သက္တဲ့   ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။

ယေန႔တည္ဆဲအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၆၁တြင္ ဗုဒၶဘာသာသာသနာေတာ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ ႏိုင္ငံသားအမ်ားဆံုး ကိုးကြယ္ရာျဖစ္ေသာ ဂုဏ္ထူး၀ိေသသႏွင့္ျပည့္စံုသည့္ ဘာသာသာသနာျဖစ္သည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္က အသိအ မွတ္ျပဳသည္ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပုဒ္မ ၃၆၀ (၁)၌ ဘာသာ သာသနာႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ လြတ္လပ္ေသာ အခြင့္ အေရးမ်ားကို ေပးထားေသာ္လည္း အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးကိစၥႏွင့္ ျပဳျပင္ေရးကိစၥတို႔အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဥပေဒ ျပဳျပင္ျခင္းကို မတားျမစ္ရ ဟူ၍လည္းေကာင္း အထင္အရွားပါရွိၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

အေျခခံဥပေဒအရ သာမန္အသိအမွတ္ျပဳခံရေသာ အထက္ပါ ဘာသာႀကီးသံုးရပ္ႏွင့္မတူ ဗုဒၶဘာသာသာသနာ ကို ပိုမိုထူးျခားစြာ ႏိုင္ငံသားအမ်ားဆံုး ကိုးကြယ္ရာျဖစ္ေသာ ဂုဏ္ထူး၀ိေသသႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ဘာသာ သာသနာျဖစ္ပါလ်က္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ရသင့္ရထုိက္ေသာ အကာအကြယ္ကိုမွ ယေန႔တိုင္ မရရွိခဲ့ေသးပါ၍ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္က မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒၾကမ္းသည္ လူမ်ိဳးျခား ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားထားေသာ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကုိ လႊတ္ေတာ္သို႔ ေပးပို႔ခဲ့သည့္စာတြင္ ေဖာ္ျပထားျခင္းကပင္ ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးအေပၚ၌လည္းေကာင္း၊ အေျခခံဥပေဒ အရလည္းေကာင္း၊ သစၥာရွိစြာ၊ တာ၀န္ေက်စြာလုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းမွာ အလြန္ထင္ရွားလ်က္ရွိပါ သည္။

အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးေသာ အမွတ္ (၁)၊ (၂)၊ (၃)ဘာသာႀကီးမ်ား၏ လက္ထပ္ခြင့္၌ အကာအကြယ္ေပးထား ေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္ကိုမႈ မည္သည့္လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာတို႔မွ ယေန႔အခ်ိန္ထိ လံုး၀ကန္႔ကြက္ၿခင္းမရွိဘဲ အမွတ္စဥ္ (၄) ျဖစ္သည္ ့ ကၽြႏု္ပ္တို႔ဘာသာ၀င္တို႔ႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ေသာလက္ထပ္ခြင့္ကိုမွ ကန္႔ကြက္မည္ဆို

ပါက တရားမွ်တရဲ႕လား?

ႏိုင္ငံတိုင္း၌ ဥပေဒျပဳခြင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းက လႊမ္းမိုးႏိုင္ပါသလား? ခ်ဳပ္ခ်ယ္ႏိုင္ပါသလား? ယင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သတ္၍ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔၀င္ပဋိဥာဥ္စာခ်ဳပ္ အပိုဒ္ -၂၏ အပိုဒ္ငယ္-၇မွာ--- ယခုလက္ရွိ ပဋိဥာဥ္စာခ်ဳပ္တြင္ပါရွိသည္ ့အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕၀င္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ၏ ျပည္တြင္းစီရင္ပိုင္ခြင့္ အာဏာအတြင္း၌သာ သက္ေရာက္သည့္ကိစၥမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ရန္ အခြင့္ အာဏာမရွိေစရ။ သို႔မဟုတ္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံမ်ားမွာ အဆိုပါကိစၥမ်ားကို ယခုလက္ရွိစာခ်ဳပ္အရ ဆံုး ျဖတ္ရန္တင္သြင္းရမည့္တာ၀န္မရွိေစရ ဟူ၍ျဖစ္ပါတယ္။ သည့္အျပင္ အထူးအေရးၾကီးေသာအခ်က္မွာ ထိုေၾက ညာစာတမ္း အပိုဒ္-၂၉၊ အပိုဒ္ငယ္-၂တြင္ မိမိ၏လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကိုသံုးစြဲရာတြင္ ကိုယ့္ က်င့္တရားအျပင္ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးစီးပြားျဖစ္ထြန္းေရးတို႔အတြက္ တရား   မွ်တစြာက်င့္ေဆာင္ရန္ အလို႔ငွာလည္းေကာင္း ဥပေဒျပ႒ာန္းထားသည့္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားျဖင့္သာ ကန္႔သက္ျခင္းခံ ရမည္ ဟူ၍ ျပ႒ာန္းပါရွိပါသျဖင့္ လူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းပါ အခြင့္အေရးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒျပ႒ာန္းသည့္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေဘာင္အတြင္း၌သာ ရပ္တည္ခြင့္ရွိပါသည္။

ထိုကဲ့သို႔ အထက္ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားက ယခု အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ႀကီးမွ အတည္ျပဳဆံုးျဖတ္လိုက္သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသမီးကုိ လက္ထပ္ေပါင္းသင္းလိုသည့္ လူတိုင္းသည္ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ ေယာက္်ားျဖစ္ရမည္ဆိုေသာ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းႏွင့္ မကိုက္ညီပါဟု တိုက္ခိုက္ေျပာဆိုမႈမ်ားသည္ တရား၀င္ဖို႔လည္း အေၾကာင္းမရွိ၊ မွန္ကန္မွ်တမႈလည္းမရွိေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။

၎အျပင္ အထူးတင္ျပလိုသည့္ အခ်က္ကေတာ့ အထက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္၏ ျပည္ ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္မွ ညႊန္ၾကားခ်က္အမွတ္ ၁/၂၀ အပိုဒ္ ၈ တြင္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းသည္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားသူမ်ား၏ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာအေပၚ အေျခခံျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ဟူ၍ လူမ်ိဳးတိုင္း၏ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းကိစၥသည္-

လူမႈေရးကိစၥ၊လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥ သီးသန္႔မဟုတ္ဘဲ ဘာသာေရး သာသနာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥတို႔အေပၚအေျခခံ ေၾကာင္း အျငင္းမပြားႏိုင္ပါေသာေၾကာင့္  Human Right Watch လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး အဖြဲ႕မွ တင္ျပခ်က္မ်ားသည္ အေျခအျမစ္လည္းမရွိ၊ မွန္ကန္ျခင္းလည္းမရွိပါလို႔ ေျဖၾကားလိုက္ပါတယ္။

အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (ဗဟို)မွ ရံုးဦးစီးမွဴး ဦးမ်ိဳးေအာင္က ဥပေဒပညာရွင္ ဦးရဲေခါင္ညြန္႕အား ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းျခင္း အခန္း(၂)

ေျဖ။     ။ ခင္ဗ်ား အခုေမးတာကို ကြ်န္ေတာ္သိပ္ႀကိဳက္သြားၿပီ။ အလြန္ေကာင္းတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ အဲဒီပုဒ္မနဲ႔ ပတ္သက္လို႕မေျပာခင္ အဲဒီပုဒ္မ ၃၄၈ရဲ႕အေပၚမွာ ၃၄၇ ကိုပဲဖတ္ၾကည့္ပါဦး။

ပုဒ္မ ၃၄၇မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ မည္သူကိုမဆိုဥပေဒအရာတြင္ တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရးရရွိေစရမည္။ ထို႕ အျပင္ ဥပေဒ၏အကာအကြယ္ကိုလည္း တန္းတူညီမွ် ရယူပိုင္ခြင့္ေပးရမည္ဟူ၍လည္း ထက္ရွားစြာျပထားသည္ ကို သိၾကပါသလား ?

အဲဒီေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ ပုဒ္မ ၃၄၈ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို လိုက္နာရမည့္ကိစ          ၥမွာ ပုဒ္မ ၃၇၄ပါ မည္သူကိုမဆို ဥပေဒအရာတြင္ တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရးရရွိေစရမည္ ဆိုတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို မ်က္ကြယ္ျပဳလို႔မရပါဘူး။

ပုဒ္မ ၃၄၈ က တားျမစ္တဲ့ကိစၥအတြက္ ျပ႒ာန္းခ်က္မွ်သာျဖစ္ၿပီး အခြင့္အေရး (Right) ကို တိုက္ရိုက္ရည္ညႊန္း တာက ပုဒ္မ ၃၄၇ ျဖစ္လို႔ အခြင့္အေရး(Right)ကို အဓိကထားေျပာမယ္ဆိုရင္ ပုဒ္မ ၃၄၇ကိုပိုျပီး အေလးထား ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ယေန႔ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ဥပေဒ၏ အတြဲ ၁တြင္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အက္ဥပေဒမွာ-

          ၿဗိတိသွ်သည္  ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသိမ္းယူျပီး ၁၈၉၈ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတရားဥပေဒမ်ား အက္ဥပေဒ (The Burma Laws Act) ပုဒ္မ၁၃ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ျပ႒ာန္း၍ အိမ္ေထာင္ေရးအမႈကိစၥတို႔ကို ကိုးကြယ္ သည့္ဘာသာအလိုက္ ခြဲျခားစီရင္ေစခဲ့သည္။

ထိုျမန္မာႏိုင္ငံတရာဥပေဒမ်ား ပုဒ္မ ၁၃အရမွာ-

၁။       ျမန္မာႏိုင္ငံတရားရံုးမ်ားတြင္ အေမြဆက္ခံေရး၊ အေမြခြဲေ၀ေရး၊ ထိမ္းျမားေရး သို႔မဟုတ္ မ်ိဳးႏြယ္ေရး၊ ဘာသာေရးဆိုင္ရာအစဥ္အလာ သို႕မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္စံုတစ္ရာတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မည္သည့္ျပႆ နာကိုမဆို အဆံုးအျဖတ္ေပးရန္ရွိလွ်င္

(က) အမႈသည္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ တရားဥပေဒ

(ခ) အမႈသည္မ်ားသည္ မဟာေမဒင္ဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကလွ်င္ မဟာေမဒင္ တရာဥပေဒ

(ဂ) အမႈသည္မ်ားသည္ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကလွ်င္ ဟိႏၵဴဘာသာ တရားဥပေဒတုိ႔အရ အဆံုးအျဖတ္ေပး ရမည္ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္......

(၁) ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္သည္ ဟိႏၵဴ ဘာသာ၀င္အခ်င္းခ်င္း

(၂) အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္သည္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္အခ်င္ခ်င္း

(၃) ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္သည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္အခ်င္းခ်င္းတို႔သာ လက္ထပ္ခြင့္ရွိေၾကာင္း (ခရစ္ယာန္ ဘာသာကမႈ ဘာသာျခားႏွင့္လက္ထပ္လွ်င္ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္း၌သာ ယင္းတို႔ထံုးစံႏွင့္အညီ လက္ထပ္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း) ယေန႕ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္တြင္ လက္ရွိတည္ဆဲျပ႒ာန္း အက္ဥပေဒ အျဖစ လက္ခံျပ႒ာန္းထားရွိလို႔

          လူ႔အခြင့္အေရးဘက္က ေျပာေနတဲ့ပုဒ္မ ၃၄၈က အထက္ပါကိစၥမွာ လူမ်ိဳး၊ဇာတိ၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ခြဲျခားမႈမရွိေစရဆိုတာကို ဘာမွမေျပာေတာ့ဘူးလား?

          ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း မေပၚေပါက္ခင္က၊ ေနာက္ၿပီးကမာၻ႔ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္း မဖြဲ႕စည္းခင္ကပင္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း၊ အေမြဆက္ခံ ျခင္းကိစၥတို႔မွာ သက္ဆိုင္ရာလူမ်ိဳးအလိုက္ ဘာသာအလိုက္ ခြဲျခားျပ႒ာန္းခ်က္ေတြရွိၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ဥပေဒတြင္ အဲဒီလိုခြဲျခားျပ႒ာန္းခြင့္ျပဳထားတာရွိေနုျပီးျဖစ္ေတာ့ အဲဒီကိစၥကို လူ႔အခြင့္အေရး ဘက္ေတာ္သားေတြက ဘာမွမေျပာၾကေတာ့ဘူးလား ? မသိရွိၾကေတာ့ဘူးလား ?

အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး ဖိတ္ေခၚစာမူၿပိဳင္ပြဲ ဆုခ်ီးျမင့္ပြဲ အခမ္းအနား

အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (ဗဟို)မွ တင္ျပလာေသာဥပေဒတို႕ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လူ႕အခြင့္အ ေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ နားလည္သိရွိလိုသူမ်ားအတြက္ ျပန္ၾကားခ်က္ ဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (ဗဟို)မွ ရံုးဦးစီးမွဴး ဦးမ်ိဳးေအာင္က ဥပေဒပညာရွင္ ဦးရဲေခါင္ညြန္႕အား ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းျခင္း အပိုင္း (၁)

ေမး။ ၂၆-၃-၂၀၁၄ ေန႔ထုတ္ စံေတာ္ခ်ိန္ ေန႔စင္သတင္းစာမွာ လႊတ္ေတာ္တြင္သံုးသပ္ေနဆဲ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ အဆိုျပခ်က္မ်ား လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပံုႏွင့္မညီေၾကာင္း အိတ္ခ်္အာရ္ဗလ်ဴေ၀ဖန္

ဗန္ေကာက္၊ မတ္၂၅

လႊတ္ေတာ္တြင္ သံုးသပ္ေနဆဲျဖစ္ေသာ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒၾကမ္း အဆိုျပဳခ်က္မ်ားသည္ လက္ရွိက်င့္သံုးဆဲ ၂၀၀၈ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္လည္း ကိုက္ညီမႈမရွိေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ အိတ္ခ်္အာရ္ဒဗလ်ဴက မတ္ ၁၂ရက္ေန႕တြင္ ေ၀ဖန္ခဲ့ျပီး ယင္းအဆိုျပဳခ်က္မ်ား ရုပ္သိမ္းေပးရန္ သမၼတႏွင့္ လႊတ္ေတာ္နာယကတို႕ကို တိုက္တြန္းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ကန္႔သက္ထား

လက္ရွိသံုးသပ္ေနဆဲ မ်ိဳးေစာင္ဥပေဒၾကမ္း အဆိုျပဳခ်က္မ်ားသည္ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ကန္႕သတ္ထားျပီး ကမၻာ့လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းပါ လူလူခ်င္း  ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ တားျမစ္ေရး ျပ႒ာန္းခ်က္ကိုလည္း ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္သည့္ အဆိုျပဳခ်က္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း အိတ္ခ်္အာရ္ဒဗလ်ဴ က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ခ်ိဳးေဖာက္

မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒၾကမ္း အဆိုျပဳခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ လူလူခ်င္းခြဲ ျခားဆက္ဆံမႈပံုစံမွန္သမွ် တိုက္ဖ်က္ေရး ကြန္ဗင္းရွင္းပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ အပုိဒ္-၁၆ကိုလည္း ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္ ေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕က ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။

ဆန္႔က်င္

ထို႕အျပင္ လက္ရွိက်င့္သံုးဆဲ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအပိုဒ္-၃၄၈ပါ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ မည္သည့္ႏိုင္ငံသားကိုမွ် လူမ်ိဳး၊ ဇာတိ၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ၊ ရာထူး႒ာနႏၱရ၊ အဆင့္အတန္း ယဥ္ေက်းမႈ၊ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာတို႕ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ခြဲျခားမႈမရွိေစရဟူ၍ ေဖာ္ျပထားရာ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒၾကမ္း အဆိုျပဳခ်က္မ်ားသည္ ယင္းျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္လည္း ဆန္႕က်င္ေနေၾကာင္း အိတ္ခ်္အာရ္ဒဗလ်ဴက ေျပာၾကားသည္… လို႕ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႕ပတ္သတ္လို႔ ဘီဘီစီတို႔ ဗီအိုေအတို႔ ကလည္္း ထုတ္လႊင့္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ အဲ့ဒီကိစၥနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ဆရာႀကီး ဦးရဲေခါင္ညႊန္႔က ဘယ္လိုအ ေၾကာင္းျပန္ ေျဖရွင္းလိုပါသလဲ ?

ေျဖ ။ အိတ္ခ်္အာဒဗလ်ဴက ေ၀ဖန္သံုးသပ္ထားတဲ့ကိစၥမွာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္အေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။

(၁) လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ဆန္႕က်င္ၿပီး ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒႏွင့္လည္း မကိုက္ညီေၾကာင္း

(၂) ျမန္မာႏိုင္ငံပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ လူလူခ်င္း ခြဲျခားဆက္ဆံမႈပံုစံမွန္သမွ် တိုက္ဖ်က္ေရးကြန္ဗင္း ရွင္းပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ အပိုဒ္-၁၆ ကိုလည္း ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္ေၾကာင္းတို႕ကို အေျခခံၿပီး ကန္႕ကြက္လာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အရင္းအျမစ္ကိုစျပီး ေျပာရပါလိမ့္မယ္။လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းကို ဖတ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အခြင့္အေရးဟူေသာ အေၾကာင္းေတြကိုသာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေရးထားတယ္။ လူဆိုတဲ့ စကားရပ္ နဲ႕ ေ၀ါဟာရကို လံုး၀ေဖာ္ျပရွင္းလင္းထားျခင္း (Define) လုပ္ထားတာ (လံုး၀)မရွိပါဘူး။ ဆိုလိုတာက (Defination) လံုး၀မရွိပါဘူး။ ဒီလိုေျပာလိုက္ေတာ့ လူဆိုတာကိုေတာင္မသိဘူးလားလို႔ ျပန္ေမးခ်င္ေမးမယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္းပါပဲ။ အထူးရွင္းျပစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ လူေယာက်္ားႏွင့္ လူမိန္းမေပါင္း သင္းရာမွ လူကေလးေမြးဖြားလာျပီး အဲ့ဒီလူကေလးအသက္ရွင္ရာမွ တစ္စတစ္စၾကီးျပင္းလာျပီး ေသဆံုးခ်ိန္ထိ သူ႕ကိုအားလံုးက လူဆိုတာ သိၾကပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီလူေလးကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သူ႕အသက္အလိုက္၊ အလုပ္အကိုင္အလိုက္ အဆင့္အဆင့္ ကြဲျပားျခားနားလာပါတယ္။ ေမြးကင္းစကေလးအရြယ္ကလည္းလူပဲ။ ေလးဖက္သြားရာကေလ မတ္တပ္ရပ္ေျပး ႏိုင္တဲ့ အရြယ္ကလည္းလူပဲ။ မူလတန္းေက်ာင္းသားဘ၀ကလည္း လူပဲ။ အလားတူ အလယ္တန္း၊ အထက္ တန္း ေရာက္တဲ့ေက်ာင္းသားအရြယ္ကလည္း လူပဲ။အဲဒီလူက ကိုရင္ဘ၀၊ ဘုန္းႀကီးဘ၀ ေရာက္သြားရင္ေရာ လူပဲမဟုတ္လား။ စစ္သားဘ၀၊ ၀န္ထမ္းဘ၀မွာေရာက္ေနတဲ့ သူေတြကေရာ လူေတြပဲမဟုတ္လား။ စိတ္မႏွံ၊ ရူးသြပ္သူေတြလည္း လူပဲမဟုတ္လား?

အဲ့ဒီလူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းမွာ အထက္က ကြ်န္ေတာ္ေျပာခဲ့တဲ့ကိစၥကို ဘာမွေဖာ္ျပမထားဘဲ လူခမ္သိမ္း၊ လူတိုင္းသည္ ဆိုသည့္ စကားလံုးေတြသာ တြင္တြင္သံုးထားတဲ့အတြက္ လူ႕အခြင့္အေရးပါကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကေလးေပါက္စလည္း လူပါပဲ။ လူငယ္လူရြယ္ေတြလည္း လူပဲ။ စစ္သား ေက်ာင္းသားေတြလည္း လူပဲ။ ဘုန္းၾကီး၊ ရဟန္း၊ သီလရွင္ေတြလည္း လူပဲမို႕ အဲဒီပုဂၢိဳလ္အသီးသီးေတြက အခြင့္အေရးအားလံုး၊ လြတ္လပ္ခြင့္အားလံုးတို႕ကို တူညီစြာပိုင္ဆိုင္ခံစားခြင့္ရွိတဲ့သေဘာကို အဲဒီ ေၾကညာ စာတမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားတယ္။ အပိုဒ္-၂၁ကိုဖတ္ၾကည့္ရင္

(၁) လူတိုင္းတြင္ မိမိႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၌ ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ၊ လြတ္လပ္စြာေရြးခ်ယ္လိုက္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား မွ တစ္ဆင့္ျဖစ္ေစ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။

(၂) လူတိုင္းတြင္ မိမိႏိုင္ငံရွိ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းအဖြဲ႔၌ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ရန္ တူညီသည့္အခြင့္အေရးရွိသည္။

          ယခုေဖာ္ျပတဲ့အပိုဒ္-၂၁ (၁) အခ်က္အရဆိုလွ်င္ ကေလးေပါက္စေရာ၊ ဘုန္းႀကီးရဟန္းသီလရွင္ေရာ စိတ္မႏွံ႔ရူးသြပ္သူေရာ မဲေပးပိုင္ခြင့္၊ ကိုယ္တိုင္အေရြးခံႏွိင္ခြင့္ေပးရမယ္လို႔ အဓိပၸာယ္ေရာက္ေနပါတယ္။ အဲဒီလို ဆိုရင္ လူ႕အခြင့္အေရးသမားေတြအေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို ဘယ္လိုေျဖမလဲ? ဒါကိုၾကည့္ခ်င္းအားျဖင့္ လူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းမွာ ဘယ္ဟာကိုမွ လူလို႔ေျပာရမလဲ ?အဲ့ဒါေၾကာင့္ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းဟာ မေသခ်ာ မေရရာဘဲ ကိုယ့္ရွဴးကိုယ္ပတ္ ေထြးလံုးရစ္ပတ္ေနျပီး လက္ေတြ႕က်င့္သံုးလက္ခံလုိ႕မရႏိုင္ဘူးဆိုတာ အလြန္ထင္ရွားေနပါတယ္။ အဲ့ဒီကိစၥကို လူ႕အခြင့္အေရးသမားေတြနဲ႕ ယခု Human Right Watch က ဘယ္လို ျပန္ေျဖရွင္းမလဲ။ အေျဖကိုသိလိုပါတယ္။ သူတို႕တင္ျပတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းအရဆိုရင္ ဘာသာ သာသနာ အေရးမွာ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ဘုန္းႀကီး၊ ရဟန္း၊ မယ္သီလရင္၊ ရူးသြပ္သူတို႕ဟာ ၀င္ေရာက္မဲေပးခြင့္၊ ၀င္ေရာက္အေရြးခံခြင့္တို႕ကို ခြင့္ျပဳရမလိုျဖစ္ေနျပီ။ အလားတူပင္ ကေလးသူငယ္လူမမယ္မ်ားကိုလည္း ဒီအခြင့္အေရးကို ေပးရမလိုျဖစ္ေနျပီ။ အဲဒီလိုဆိုရင္ အေျခခံဥပေဒၾကီးတစ္ခုလံုးကို ဖ်က္ပစ္ရေတာ့မလား ?

          လူအခြင့္အေရးသမားမ်ား ၾကည့္လည္းေျပာၾကပါ။ အမွန္ကေတာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အထက္က ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့တဲ့ အသက္အရြယ္အပိုင္းအျခား၊ ကိုယ့္ရဲ႕ဘ၀မွာ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲေနတဲ့ အေနအထား အေလ်ာက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ရပ္တည္တဲ့အေနအထားေလ်ာက္သာ အခြင့္အေရး (Right)ရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ပါ တယ္။ (Opportunity) ဆိုတဲ့အခြင့္အလမ္းသာ တူညီမယ္ဆိုရင္ တူႏိုင္ပါတယ္။

          Equal Right ဆိုတဲ့ တူညီတဲ့ အခြင့္အေရးမရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ- ၃၆၉ ကိုၾကည့္ပါ။

          ၃၆၉။  ။ (က) ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ျဖစ္ေစ ဥပေဒႏွင္ျဖစ္ေစ၊ သက္ဆိုင္ ရာဥပေဒမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေစ မဆန္႔က်င္လွ်င္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ ေတာ္ သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္ရပ္တြင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခြင့္ႏွင့္ ေရြးေကာက္တင္ ေျမွာက္ခံပုိင္ခြင့္ရွိသည္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။

          အဲဒီအေျခခံဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္အရဆိုရင္ လူတိုင္းဟာ ႏိုင္ငံသားတိုင္းျဖစ္ေစကာမႈ ဤအဖြဲ႕အစည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ သက္ဆို္င္ရာဥပေဒမ်ားျဖင့္ျဖစ္ေစ မဆန္႕က်င္မွသာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ခြင့္၊ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဆႏၵမဲထည့္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာ အလြန္ထင္ရွားေနပါတယ္။

          အဲ့ဒီအခြင့္အေရးနဲ႕ပတ္သက္လို႔ လူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း အပို္ဒ္-၂၁ (၁) မွာကေတာ့ ဒီလို မဟုတ္ပါဘူး လူတိုင္းတြင္ မိမိႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၌ ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ၊ လြတ္လပ္စြာေရြးခ်ယ္လိုက္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွျဖစ္ေစ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာပါတဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္ကို မ်က္ကြယ္ျပဳထားပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ လူတိုင္းကို အခြင့္အေရးမေပး ထားပါဘူး။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမ်ာပါတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ျဖစ္ေစ မဆန္႔က်င္မွသာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ အေရြးခံပိုင္ခြင့္ကိုေပးထားေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္တို႔ ဟာ လံုး၀မကိုက္ညီေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာအလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း ကပဲမွန္သလား? အဲဒီစာတမ္းကိုပဲ လိုက္နာရမလား ? ဒါမွမဟုတ္ ကြ်န္ေတာ္တို႔အေျခခံဥပေဒကပဲ မွားေန သလား၊ ဖ်က္ပစ္ရမွာလား။ အဲဒါကိုပဲ ခင္ဗ်ားတို႔စဥ္းစားၾကပါေတာ့။

          အမွန္ကေတာ့ (၁) လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းကို မိမိတို႕ႏိုင္ငံ သက္ဆိုင္ရာဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီသာ လိုက္နာက်င့္သံုးရန္ ထုတ္ျပန္ေသာ ေၾကညာခ်က္မွ်သာျဖစ္ပါတယ္။ Force Law ဥပေဒကဲ့သို႔ အာဏာမရွိတဲ့အတြက္ တသေ၀မတိမ္းလိုက္နာရန္ မလိုပါဘူး။

အခန္း (၁၉)၊ အပိုဒ္-၁။   ။         ယခုလက္မွတ္ေရးထိုးထားၾကေသာႏိုင္ငံမ်ားသည္ မိမိတို႕၏ သက္ဆိုင္ရာဖြဲ႕ စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒအရ လိုက္နာက်င့္သံုးသည့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္အညီ လက္ခံအတည္ျပဳရ မယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ပဋိဥာဥ္စာခ်ဳပ္ကို လက္ခံရာမွာပင္ ကိုယ့္ဖြဲ႕စည့္ပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ကိုက္ ညီမွ လက္ခံရမည္ျဖစ္ပါသည္။

          အေျခခံဥပေဒမွာ ႏိုင္ငံသားတို႕၏ အခြင့္အေရး(Right) ကိုပုဒ္မ ၃၆၉မွာ ျပ႒ာန္းထားၿပီး အခြင့္အလမ္း ျဖစ္တဲ့ (Opportunity) ကို ပုဒ္မ၃၄၉မွာ ခြဲျခားၿပီးသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အဲဒါကို လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ ေရးက သိဟန္လည္းမတူပါဘူး။ သိတယ္ဆိုလွ်င္လည္း ယခုလို Blind မ်က္စိမွတ္ၿပီး ကိုယ္လိုရာဆြဲမေျပာသင့္ ပါဘူး။

အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕မွ ေတာင္းဆိုသည့္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဆိုင္ရာ သိေကာင္းစရာ ရွင္းလင္းခ်က္မ်ား

အျခား(၃)ဘာသာ၏ ဥပေဒကိုေလ့လာျခင္း

ဟိႏၵဴ/ခရစ္ယာန္/အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တို႔အတြက္ ျပ႒ာန္းေသာဥပေဒမ်ားသည္ -

(က)ျပ႒ာန္းဥပေဒျဖစ္၍ ၎တို႔ဘာသာ၀င္တိုင္း လိုက္နာရသည္။

(ခ)ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္သည္ ၎တို႔ဘာသာ၀င္မ်ား၏ အိမ္ေထာင္ခန္းတြင္ တိုက္ရိုက္ပါ၀င္သည့္ ဘာသာ ေရးေခါင္းေဆာင္က လက္ထပ္ေပးမွတရား၀င္သည္။

(ဂ)ဘာသာမတူလွ်င္ လက္ထပ္ခြင့္မရွိ။

(ဃ)ဘာသာမတူဘဲလက္ထက္လွ်င္ အိမ္ေထာင္ခန္းသည္တရားမ၀င္ဟု ၎ဘာသာ၏ဥပေဒတြင္ ျပ႒ာန္းထား သည္။

(င)ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးသည္ က်န္(၃)ဘာသာႏွင့္လက္ထပ္လွ်င္ ၎တို႔၏ဘာသာကို ကူးေျပာင္းျပီးလက္ထပ္ မွ တရား၀င္သည္ဟု ၎တို႔၏ဥပေဒမ်ားက ျပ႒ာန္းထားသည္။

ဗုဒၶဘာသာတို႕၏ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒႏွင့္ အျခားဘာသာတို႕၏ ျပ႒ာန္းဥပေဒမ်ားကို ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာျခင္း

ဥပမာ(၁) ခရစ္ယာန္အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာေယာက္်ားေလးတို႔ လက္ထပ္ၾကသည့္ ပထမရက္တြင္ တိပိဋက ဆရာေတာ္ၾကီးကို မဂၤလာဦးဆြမ္းကပ္သည္။ ေနာက္ရက္တြင္ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းတြင္ သင္းအုပ္ဆရာႏွင့္ ခရစ္ယာန္ဥပေဒအတိုင္းလက္ထပ္သည္။ ထိုမဂၤလာပြဲသည္ မည္သည့္ဥပေဒႏွင့္ လက္ထပ္ျခင္းျဖစ္ပါသလဲ။

(က) ျမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္းတြင္ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ လက္ထပ္ေပးခြင့္မရွိ။ဆြမ္းကပ္ျခင္းသည္ လက္ထပ္ျခင္း မဟုတ္။

(ခ) ၁၈၇၂ ခု၊ ခရစ္ယာန္ဥပေဒတြင္ သင္းအုပ္ဆရာႏွင့္မွတ္ပံုတင္၍ ထံုးပံုက် လက္ထပ္မွတရား၀င္သည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။ ဤလက္ထပ္ပြဲကိုေလ့လာလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ကာကြယ္ေပးသည့္ဥပေဒမရွိသျဖင့္ ခရစ္ ယာန္ဥပေဒျဖင့္ လက္ထပ္ျခင္းသာျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေယာက္်ားေလးသည္ ခရစ္ယာန္တို႔၏မွတ္တမ္း တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုး၍ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္တစ္ဦးအေနျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရသည္။

ဥပမာ(၂) ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထင္ရွားေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးသည္ ႏိုင္ငံျခားတြင္ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ သင္းအုပ္ဆရာႏွင့္ ခရစ္ယာန္ဥပေဒအရ လက္ထပ္ျခင္းျဖစ္၍ ၎သည္ပင္လွ်င္ ခ၇စ္ ယာန္မွတ္တမ္း၀င္သြားေပသည္။ ဤသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာဘက္မွ ကာကြယ္သည့္ဥပေဒ မရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ဥပမာ(၃) ရုပ္ရွင္မင္းသားႀကီး ၀င္းဦးသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္ျပီး အိမ္ေထာင္မရွိ၊ (၅)ႏွစ္သားေယာက္်ားေလးကို မွတ္ပံုတင္စာခ်ဳပ္ျဖင့္ေမြးစားသည္။ ထိုအခ်ိန္ရုပ္ရွင္မင္းသားႀကီး ဦး၀င္းဦးသည္ ႏုိင္ငံျခားသို႔သြားလိုသျဖင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ ယုဒသန္ဘုရားေက်ာင္းတြင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္းသည္။ႏိုင္ငံျခားသို႔ သာသနာျပဳအေန ျဖင့္ ထြက္သြားခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံျခားမွျပန္လာျပီး (၁၉၈၈) ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီး၌ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ၎ ကြယ္လြန္သည့္အခါ ေသတမ္းစာတစ္ေစာင္က်န္ခဲ့သည္။ ထိုေသတမ္းစာတြင္ ၎ပိုင္ဆိုင္ေသာပစၥည္းမ်ားကို ေဒၚအိုင္းရင္းတင္လွကိုေပးခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္စဥ္က ေမြးစားသားႏွင္ ့ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ျဖစ္စဥ္က ေဒၚအိုင္းရင္းတင္လွတို႕ ပစၥည္းရပိုင္ခြင့္အမႈျဖစ္ၾကသည္။ ရုပ္ရွင္မင္းသားၾကီးဦး၀င္းဦးသည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ ၀င္ျဖစ္စဥ္ ကြယ္လြန္သျဖင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာအရ ေသတမ္းစာအတည္ျဖစ္သျဖင့္ ေမြးစားသားရွံုးခဲ့သည္။ ဤ ျဖစ္ရပ္ကိုေလ့လာလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အတြက္ ကာကြယ္သည့္ဥပေဒ မရွိ၍ျဖစ္ရေပသည္။ သို႔ျဖစ္ေပရာ ဗုဒၶဘာ သာႏွင့္ က်န္ဘာသာႀကီး(၃)မ်ိဳးတို႔ ဥပေဒခ်င္းအျငင္းပြားလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ ျမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒ သည္ ျပ႒ာန္းဥပေဒ မဟုတ္၍ က်န္ဘာသာ(၃)ခုႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ ရႈံးနိမ့္ၾကေပသည္။ ဤသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ျပ႒ာန္း ဥပေဒသည္ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒကို လႊမ္းမိုးႏိုင္၍ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘာသာေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထိုင္ႏိုင္ရန္မွာ ဘာသာေပါင္းစံုလိုက္နာရမည့္ ဘံု သေဘာတူညီခ်က္၊ ဘံုလမ္းေၾကာင္း(သို႔) အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဟုေခၚသည့္ တိုင္းရင္းသား(၁၃၅)မ်ိဳးအပါအ၀င္ ဘာသာေပါင္းစံု၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုတို႔ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္သည့္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ထားေသာ ဥပေဒေပၚထြန္း ေရးသည္ အလြန္အေရးႀကီးေနေပသည္။

သို႔ျဖစ္ပါ၍ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒေပၚထြန္းေရးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းေနထိုင္ၾကသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအားလံုး ႏွင့္ ဘာသာေပါင္းစံုတို႔မွ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ရန္လိုအပ္ေနေသာ ဥပေဒျဖစ္ပါသည္။ထိုဥပေဒမ်ားတြင္

(က) ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာဥပေဒ

(ခ) လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာဥပေဒ

(ဂ) တစ္လင္တစ္မယားစနစ္

(ဃ) လူဦးေရထိမ္းညိွျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒတို႔ ျဖစ္ပါသည္။

သို႔ျဖစ္ေပရာ အဆိုပါဥပေဒမ်ားသည္ က်န္ဘာသာမ်ား၏ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ဆန့္က်င္မႈမရွိဘဲ ျငိမ္းခ်မ္းေအးခ်မ္းေစ မည့္ ဥပေဒမ်ိဳးျဖစ္၍ မ်က္စိမွတ္ျပီးမကန္႔ကြက္ဘဲ ေသခ်ာစြာေလ့လာျပီးမွသာ မိမိ၏အသိဥာဏ္ျဖင့္ စဥ္းစားေ၀ဖန္၍ ဥပေဒေပၚထြန္းေရး ၀ိုင္း၀န္းႀကိဳးပန္းၾကပါ။

အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕မွ ေတာင္းဆိုသည့္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဆိုင္ရာ သိေကာင္းစရာ ရွင္းလင္းခ်က္မ်ား

တင္ျပသူ- ဦးေအးပိုင္ (မ.ဘ.သ(ဗဟို)ဥပေဒအၾကံေပး)

နိဒါန္း

၁။ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဆိုသည္မွာ တိုင္းရင္းသား (၁၃၅)မ်ိဳးလံုးႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းေနထိုင္ၾကသည့္ လူမ်ိဳး ေပါင္းစံုတို႕အတြက္ ပဋိပကၡကိုေလ်ာ့နည္းေစျပီး ျငိမ္းခ်မ္းစြာေနထုိင္ႏိုင္ေရးကို ရည္ရြယ္သည့္ဥပေဒျဖစ္ပါသည္။

ဥပေဒလိုအပ္ရသည့္အေၾကာင္းအရင္းအခ်ိဳ႕

၂။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ဘာသာေပါင္းစံုတို႕ ေရွးယခင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက အတူေနထိုင္ခဲ့ၾက ေသာ္လည္း လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးေၾကာင့္ ၾကီးမားေသာျပသနာမရွိခဲ့ပါ။ မိသားစုသဖြယ္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး၊ တစ္အိမ္ႏွင့္တစ္အိမ္ ကူးလူးဆက္ဆံခဲ့ၾကသည္။ လူမ်ိဳး ဘာသာဟူ၍ အစြဲအလန္းၾကီးစြာမရွိခဲ့ၾကပါ။ သို႕ရာတြင္ ယခုေနာက္ပိုင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံအျပား၌ ျဖစ္ေပၚလာေသာျပႆနာမ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္းေလ့လာ ေတြ႕ရွိႏိုင္ရပါသည္။

(က) ဘာသာတစ္ခုမွ အျခားဘာသာ၀င္မ်ားကို မိမိဘာသာသို႔ အတင္းအၾကပ္ သြတ္သြင္းကူးေျပာင္းေစျခင္း၊

(ခ) ဘာသာမတူသည့္ မိန္းကေလးမ်ားကို နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ဖ်ားေယာင္းေသြးေဆာင္ျခင္းျဖင့္ လက္ထပ္၍ မိမိဘာ သာသို႔ အတင္းအၾကပ္သြပ္သြင္းျခင္း၊

(ဂ) ဘာသာမတူသည့္ အရြယ္မေရာက္ေသးေသာ မိန္းကေလးမ်ားကို နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ လက္ထပ္ယူကာ မိမိဘာ သာသို႕ အတင္းအၾကပ္သြတ္သြင္းျခင္း၊

(ဃ) ဘာသာမတူသည့္ မိန္းကေလးမ်ားကို လက္ထပ္သည့္အခါ မိန္းခေလးမိဘ၏ ရုိးရာဓေလ့ကို အေလးမ ထား၊ မိန္းခေလးမိဘ၏ သေဘာတူခြင့္ျပဳခ်က္မယူဘဲ မိမိအလိုရွိသည့္အတိုင္း မဂၤလာပြဲျပဳလုပ္ျခင္း၊

(င)ဘာသာမတူသည့္ မိန္းကေလးမ်ားကို အရြယ္မေရာက္မွီကပင္ အဓၶမျပဳက်င့္ျခင္းမ်ား၊ ရက္စက္စြာသတ္ျဖတ္ ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ေနၾကျခင္း၊

(စ) ဘာသာမတူသည့္ မိန္းကေလးမ်ားကို မသမာေသာနည္းလမ္းမ်ားကို အသံုးျပဳ၍လည္းေကာင္း၊ ယုတ္ညံ ေသာေဆး၀ါးမ်ားတိုက္ေကြ်း၍လည္းေကာင္း၊ ကာမရယူလက္ထပ္ျခင္း၊ ဘာသာသို႔သြတ္သြင္းျခင္း၊

(ဆ) ဘာသာမတူသည့္ မိန္းကေလးမ်ားကို အျခားဘာသာသို႔သြတ္သြင္းသည့္အခါ မိန္းကေလး၏ မူလဘာသာ အထိမ္းအမွတ္ အမွတ္အသားမ်ားကို ဓေလ့ထံုးစံမတူညီ၍ ျပႆနာျဖစ္ရျခင္း၊

(စ်) လူဦးေရတိုးပြားေရးကို အေလးထားေဆာင္ရြက္ၿပီး နယ္ေျမသိမ္းပိုက္ခဲ့သျဖင့္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ သမုိင္း ေၾကာင္းမ်ားအရ မေက်နပ္မႈမ်ားျဖစ္ရျခင္း၊

(ည) ဘာသာမတူသည့္ လူမ်ိဳးျခား၊ ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံကာ အစားအေသာက္မွအစ ခြဲျခားေန ထိုင္စားေသာက္ျခင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အလံအား အေလးမျပဳျခင္းအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ဥပေဒကို ေလးစားမႈ အားနည္းျခင္း။

၃။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထိုင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေအာက္ပါအတိုင္းေဆာင္ရြက္ သင့္သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။

(က)လူမ်ိဳးေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္းစံုလိုက္နာရမည့္ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းမ်ားျခင္း ဥပေဒျပ ႒ာန္းႏိုင္ရန္ လိုအပ္ျခင္း၊

 (ဘာသာကူးေျပာင္းမႈကို ဘာသာေပါင္းစံု စည္းကမ္းသတ္မွတ္၍ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္ျပဳလုပ္ကာ ဥပေဒျပ ႒ာန္းျခင္း၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားရာတြင္ ဘာသာမတူလွ်င္ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္းမျပဳဘဲ ဘာသာတူေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျပီးမွ လက္ထပ္ေစလိုျခင္းကို ဥပေဒျပ႒ာန္းေပးရန္ လိုအပ္ပါ သည္။)

(ခ) တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ကို က်င့္သံုးရန္လိုအပ္ျခင္း၊

(ေယာက်္ားတစ္ဦးသည္ ဇနီးမယားမ်ားမ်ားယူလွ်င္ အိမ္ေထာင္ေရးျပႆနာမ်ား၊ ပစၥည္းခန္းျပႆနာမ်ား ျဖစ္ေပၚၾကသည္။ထို႕ေၾကာင့္မိန္းမတစ္ဦးထက္ပိုယူလွ်င္ လံုေလာက္ေသာ စီးပြးေရးရရွိရမည္ျဖစ္ျပီး ပထမ အိမ္ေထာင္ရွင္အမ်ိဳးသမီး၏ သေဘာတူညီခ်က္ရွိရန္ လိုအပ္ပါ သည္။

(ဂ) လူဦးေရထိန္းညွိျခင္းျပဳလုပ္ရန္လိုအပ္ျခင္း၊

(ကမာၻ႕ႏိုင္ငံတြင္ လူဦးေရအဆမတန္တိုးပြားေန၍ ေနထိုင္မႈ၊ စားေသာက္မႈကိစၥမ်ားတြင္ အခက္အခဲႀကီးစြာ ေတြ႕ၾကံဳေနၾကရၿပီး တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္ တစ္အိမ္ေထာင္လွ်င္ ကေလး(၁)ဦးစနစ္က်င့္သံုးသည္။ ပိုယူလွ်င္ႏိုင္ငံ ေတာ္ကို အခြန္မ်ားမ်ားေပးသြင္းရသည္။ ထိုကဲ့သို႕ပင္ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ကေလးေမြးဖြားမႈကို ကန္႕သတ္ရန္ လိုအပ္ၿပီး ဇနီးတစ္ဦးတည္းရွိလွ်င္ ကေလးပိုယူႏိုင္သည္ကိုပါ ထည့္သြင္းသတ္မွတ္၍ ဥပေဒျပ႒ာန္းရန္လိုအပ္ပါ သည္။

၄။ မိမိမူလကတည္းက သေဘာတူလွ်င္ မူလဘာသာ၏ ဥပေဒျဖင့္သာ ဆံုးျဖတ္ရန္ျဖစ္ပါသည္။

(က) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ ျမန္မာဓေလ့ထုံးတမ္းဥပေဒ

(ခ) ဟိႏၶဴဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ ၁၉၅၅  ခုႏွစ္ဟိႏၵဴဥပေဒ

(ဂ) ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ ၁၈၇၂ ခုႏွစ္ ခရစ္ယာန္ဥပေဒ

(ဃ) အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္ အစၥလာမ္ဥပေဒ

ဘာသာမတူသူႏွင့္ လက္ထပ္လိုလွ်င္

၅။ ဘာသာမတူသူႏွင့္ လက္ထပ္လိုလွ်င္

(က) ဘာသာတူေအာင္ ဦးစြာေဆာင္ရြက္ရမည္။

(ခ) ဘာသာကူးေျပာင္းလိုလွ်င္ လြတ္လပ္ေသာ အသက္အရြယ္ျဖစ္သည့္ အသက္(၁၈)ႏွစ္၊ မိဘသေဘာမတူ လွ်င္အသက္ (၂၀)ျဖစ္ရန္လိုသည္။

(ဂ) ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းကို သက္မွတ္သည့္ စည္းကမ္းခ်က္အတိုင္း ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေဆာင္ရြက္ရမည္။

(ဃ) လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းကို သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာမ်ား၏ ဓေလ့ထံုးစံအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ျဖစ္သည္။

(င) ဟန္ေဆာင္ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းျပဳလုပ္လွ်င္ ထိေရာက္စြာ အေရးယူရန္ျဖစ္သည္။

ျပစ္ဒဏ္သတ္မွတ္ျခင္း

၆။ ျပ႒ာန္းဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္လွ်င္

(က) ရဲအေရးယူပိုင္ေသာ အမႈသတ္မွတ္၍ ရဲစခန္း၌ အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားရန္၊

(ခ) အာမခံမေပးႏုိင္ေသာ ျပစ္ဒဏ္သတ္မွတ္ရန္၊

(ဂ) ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို ေထာင္ဒဏ္အနည္းဆံုး(၅)ႏွစ္မွ (၁၀)ႏွစ္ထိ သတ္မွတ္ရန္၊

(ဃ) ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည့္ အေဆာက္အဦးကို(လိုအပ္လွ်င္) ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္သိမ္းရန္၊

(င) အားေပးကူညီသူမ်ားကို ထိေရာက္စြာအေရးယူရန္၊

နိဂံုး

၇။ ထိုဥပေဒသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ဘာသာေပါင္းစံုအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္း၊ ေအးခ်မ္းရန္ လိုအပ္ ေနေသာ ဥပေဒျဖစ္ပါသည္။ ဘာသာအသီးသီး၏ ျပ႒ာန္းျပီးဥပေဒမ်ားႏွင့္ မဆန္႔က်င္ပါ။ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ ျပ႒ာန္းဥပေဒမရွိေသးေပရာ ဘာသာေပါင္းစံု လိုက္နာေရးအတြက္ လိုအပ္ေနေသာ ဥပေဒကို ျပ႒ာန္းရန္ေတာင္းဆိုျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ မည္သည့္ လူ႕အခြင့္အေရးကိုမွ် ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းမရွိပါ။

ဘာသာမတူလွ်င္ လက္မထပ္ရန္မဟုတ္ဘဲ၊ ဘာသာတူျပီးမွသာ လက္ထပ္ရန္ေတာင္းရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ျဖစ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းေနထိုင္ၾကသည့္ တိုင္းရင္းသား(၁၃၅)မ်ိဳးႏွင့္ ဘာသာေပါင္းစံုအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္း၊ ေအးခ်မ္းေရးလိုအပ္ေနေသာ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္ အေနျဖင့္ လိုက္နာရမည့္ဥပေဒမ်ားသာျဖစ္ပါ၍ ထိုဥပေဒ အျမန္ဆံုးေပၚထြန္းေရး ၀ိုင္း၀န္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းလိုက္ရပါသည္။

ဦးေအးပိုင္ (မဘသ(ဗဟို) ဥပေဒအၾကံေပး)