အရွင္တိေလာကာဘိ၀ံသ (အင္းစိန္) ရြာမဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ဗုဒၶအဘိဓမၼာသိစရာ ေဆာင္းပါး (သာကီေသြးဂ်ာနယ္ အတြဲ -၂၊ အမွတ္-၇၊ မွ ထုတ္ႏုတ္တင္ျပပါသည္)

ဗုဒၶအဘိဓမၼာသိစရာ

သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔အေၾကာင္းယမန္ႏွစ္၁၃၇၅ (၁၉. ၁၀. ၂၀၁၃) ခုသာကီေသြး၊ အတြဲ ၁၊ အမွတ္ ၇ ၌ေရးခဲ့ၿပီ။ယခုအပတ္မွာေတာ့ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးစရာဗုဒၶအဘိဓမၼာ ကိုသာေဆာင္းပါး စာ မ်က္ႏွာရသေလာက္ တင္ျပပါမည္။ ယေန႔တိုင္ေအာင္ ျမန္မာတို႔သံုးစြဲေနေသာစာအုပ္မ်ားအစ၌ အၫႊန္းျပ သည့္ မာတိကာဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွာ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၅၉၆ က ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့သည့္ အဘိ ဓမၼာေဒသနာမွ ယူငင္သံုးစြဲထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုမာတိကာမ်ားမွ ပထမဆံုးေဟာၾကားသည့္တရား ၃-မ်ဳိးစု ထဲမွ သင့္တင့္႐ံုမွ် တင္ျပပါမည္။ ယင္းတို႔မွာ -

          ၁။ ကုသိုလ္တရားမ်ား၊ ၂။ အကုသိုလ္တရားမ်ား၊       ၃။ (ထိုႏွစ္မ်ဳိးမွ ၾကြင္းက်န္သည့္) အျခားေသာတရားမ်ားတို႔ျဖစ္သည္။ ကုသိုလ္ကိုေကာင္းမႈ, အကုသိုလ္ကိုမေကာင္းမႈ ဟုလည္းေျပာေလ့ ရွိၾကသည္။ ကုသိုလ္ဆိုတာဘာလဲကုသိုလ္ဟုတ္,မဟုတ္ ဘာစံ, ဘာေပတံႏွင့္ တိုင္းတာမလဲဆိုလွ်င္ ေကာင္းက်ဳိးရလဒ္ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည့္ အျပစ္ကင္းေသာလုပ္ရပ္မ်ားကိုကုသိုလ္ဟုအဘိဓမၼာအဖြင့္ က်မ္းဂန္မ်ား၌ဆိုသည္။ (အန ၀ဇၨ သုခ၀ိပါကလကၡဏာ ကုသလာ၊ အဘိ၊ ႒၊ ၁၊ ၈၂)

လုပ္ရပ္ကို ပါဠိေ၀ါဟာရျဖင့္ ကမၼ, ျမန္မာေ၀ါဟာရျဖင့္ ကံဟုေခၚသည္။ ေကာင္းေသာလုပ္ရပ္ကိုကုသိုလ္ ကံ, မေကာင္းေသာလုပ္ရပ္ကိုအကုသိုလ္ကံ ဟုေခၚရ မည္။ ကုသိုလ္၏ဆန္႔က်င္ဘက္ အကုသိုလ္သည္ အျပစ္မကင္းေသာလုပ္ရပ္သာ ျဖစ္မည္။ ဆင္းရဲဒုကၡ အက်ဳိးမေကာင္းက်ဳိးသာ ျဖစ္ေပၚေစ မည္။ ေအာင္ျမင္သူ၊ ႀကီးပြားခ်မ္းသာသူမ်ားကို ကံေကာင္းသူဟုဆိုရာ၌ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္ သည့္ေကာင္းေသာလုပ္ရပ္မ်ားကို ႀကိဳတင္ ျပဳလုပ္ထားေသာအေၾကာင္းကံေကာင္း သူမ်ားဟုတင္စားေျပာဆိုထားျခင္း ျဖစ္သည္။

          ကံကိုေစတနာဟုလည္း ျမတ္ဗုဒၶေဟာထားသည္။ (ေစတနာဟံ ဘိကၡေ၀ ကမၼံ ၀ဒါမိ၊ မ-၃၊ ၂၅၁၊ အဘိ-၄၊ ၂၉၀၊)ေစတနာ၏ လႈံ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္ ကိုယ္, ႏႈတ္, စိတ္တို႔ျဖင့္ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္လာေသာအခါ ကာယကံ, ၀စီကံ, မေနာကံဟုအမည္ရလာသည္။ မေကာင္းေသာအကုသိုလ္ေစတနာ၏ လႈံ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္ အမွန္မသိမႈ ေမာဟ, လိုခ်င္တပ္မက္မႈ ေလာဘ, စိတ္ဆိုးမႈ၊ ရန္လိုမႈ၊ အလိုမက်မႈ ေဒါသေရေသာက္ျမစ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေပါက္ေရာက္လာသည္။ ယင္သည့္ ေမာဟ၊ ေလာဘ၊ ေဒါသေရေသာက္ျမစ္မ်ားမွတစ္ဆင့္ မေကာင္းမႈလုပ္ရန္ မရွက္ေၾကာက္မႈ, မာနႀကီးမႈ, ကိုယ့္ထက္သာမနာလိုမႈ စသည့္ စိတ္ယုတ္မာအပင္မ်ားေပါက္လာမည္။ ထိုမွတဆင့္ သတ္မႈ, ခိုးမႈစသည့္ လြန္ႀကဴးမႈလုပ္ရပ္ ကာယ, ၀စီ, မေနာဒုစ႐ိုက္ကံပင္စည္, အကိုင္း, အခက္, အ႐ြက္, အပြင့္, အပြင္, အသီးေကာင္းမႈကံမ်ားျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္လာၾကသည္။

ေရွးေကာင္းမႈကံ

          ႀကီးပြားခ်မ္းသာဖို႔အေရးမွာေရွးေကာင္းမႈကံပါဖို႔လိုသည္။ ေရွးကျပဳခဲ့ေသာေကာင္းမႈရွိျခင္းသည္ ႀကီးပြားခ်မ္းသာေၾကာင္းမဂၤလာျဖစ္သည္။ (ပုေဗၺ စ ကတပုညတာ … ဧတံမဂၤလမုတၱမံ) ဤ၌ ေရွး၌ျပဳခဲ့ေသာေကာင္းမႈဆိုရာမွာပုေဗၺ (ေရွး) ဟုသာဆိုသည္။ေရွးကို ဘ၀ျဖင့္သတ္မွတ္ခ်က္မျပ၊ စကၠန္႔ျဖစ္ေစ, မိနစ္ျဖစ္ေစ, နာရီ, ေန႔, ရက္, လ, ႏွစ္, ဘ၀ စသည္လြန္ၿပီးမွန္သမွ် ေရွးပင္ျဖစ္သည္။အတတ္ပညာဗဟုသုတမွန္သမွ် ယခုဘ၀မွာပင္ ႀကိဳတင္ ေလ့လာဆည္းပူးထားရသည္ခ်ည္းသာျဖစ္သည္။ (ေရွးကတင္ႀကိဳျပဳခဲ့ဖူးသည့္ ေကာင္းမႈအထူးရွိပါေစ၊ ဒဂုန္ဦးထြန္းျမင့္)ဘယ္အရာမဆို ႀကိဳတင္ျပဳလုပ္ထားမွ အဆင္သင့္ျဖစ္မည္။ အခ်ဳိ႕ကကံကို အတိတ္ဘ၀ကျပဳခဲ့ေသာ ကံဟုထင္မွတ္ကာတို႔ကကံေခသူမ်ားျဖစ္သည္။ ကံမရွိဉာဏ္ရွိတိုင္းမြဲ၊ ကံမပါေတာ့ လုပ္လည္းရမွာမဟုတ္ပါဘူး၊ လႈပ္ေလ ျမဳပ္ေလျဖစ္လိမ့္မည္ စသည္ျဖင့္ လူပ်င္းစကားေျပာေနၾကသည္။ ယုတ္စြအဆံုးအေလး, အေပါ့စြန္႔ဖို႔ပင္ လက္ရွိေနၿမဲထိုင္မႈ၊ အိပ္မႈဣရိယာပုဒ္ျဖင့္ အဆင္သင့္စြန္႔လို႔ရမည္မဟုတ္။ သင့္ေလ်ာ္ရာသြားၿပီးစြန္႔ရသည္။ ကံဆိုသည္မွာ ႀကိဳတင္လုပ္မႈ မွန္သမွ်ကိုဆိုလိုသည္။ ေစာင့္ေန႐ံုႏွင့္ ကံကအလိုအေလ်ာက္ေရာက္လာမည္မဟုတ္။ သြားမွေရာက္မည္။ ၾကည့္မွျမင္မည္။ တကယ္လုပ္မွအဟုတ္ျဖစ္မည္။

          ကံ, ဉာဏ္, ၀ီရိယ၊ ျပည့္စံုမွ၊ မုခ်ႀကီးပြားမည္၊ ဆိုရာ၌ ဉာဏ္ပါသည့္ ကံ, ၀ီရိယမ်ားျဖစ္၍အျပစ္ကင္းသည့္ ေကာင္းမႈကံ, အျပစ္ကင္းေသာ၀ီရိယမ်ားဟု သိရမည္။ ၀ီရိယဆိုသည္မွာ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ၊ မေလွ်ာ့ေသာဇြဲနပဲႀကီးမႈ၊ မိမိလက္ရွိအမူအက်င့္ဆိုးကိုမေကာင္းေကာင္းေအာင္ ေျပာင္းလဲစြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈ၊ ေကာင္းသည္ထက္ ေကာင္းေအာင္နည္းစနစ္က်က် ျပင္ဆင္ႏိုင္မႈ စသည္တို႔ကိုဆိုလိုသည္။ (၀ီရာနံ ကမၼံ ၀ီရိယံ၊ ၀ိဓိနာ နေယနဥပါေယနဤရယိတဗၺံ ပ၀တၱယိတဗၺံ၀ီရိယံ)

          လူ႔ဘ၀ေရာက္လာျခင္းသည္ပင္ အတိတ္ဘ၀က ကံေကာင္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အတိတ္ဘ၀ကံမပါဟု ေျပာႏိုင္ပါမည္ေလာ။ ဒီဘ၀မွာ အခ်ိန္တိုင္းကုသိုလ္, ပညာ, ဥစၥာ ဤ (၃)ခု၊ (၁)ခု ျဖစ္ေစ၊ (၂)ခု-(၃)ခုလံုးျဖစ္ေစရေအာင္ႀကိဳးစားေနလွ်င္ ကံေကာင္းသူ ႀကီးပြားခ်မ္းသာသူျဖစ္မည္မွာေျမႀကီးလက္ခတ္ မလြဲေပ။ကုသိုလ္ဆိုသည္မွာေကာင္းက်ဳိးျပဳႏိုင္သည့္ အျပစ္ကင္းေသာလုပ္ရပ္မ်ားဟုဆိုခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ပညာဆိုတာမွာလည္းတတ္သင့္၊ သိသင့္ေသာအသိပညာဗဟုသုတမ်ားကိုဆိုလိုသည္။

          ၁။ အေလးအနက္ထားမႈ၊ ၂။ အထြဋ္အထိပ္ေရာက္မႈ ဟူေသာအဓိပတိပစၥည္း၏ အဓိပၸါယ္ (၂)မ်ဳိးအတိုင္းမိမိလုပ္ရပ္အေပၚမွာအေလးအနက္ထားႀကိဳးစားလွ်င္ သက္ဆိုင္ရာနယ္ပယ္၌ မလြဲမေသြ ထိပ္ဆံုးေရာက္မည္။ အထြဋ္အထိပ္ေရာက္မည္။ ဆန္ ေဟာက္စတန္ (၁၇၉၃-၁၈၆၃) သည္ ေက်ာင္းသင္ပညာေရးတစ္ႏွစ္ေလာက္သာသင္ခဲ့ရေသာ္လည္းေနာက္ပိုင္း၌ စာေပဗဟုသုတေလ့လာဆည္းပူးကာပညာေရး, စီးပြါးေရး, စစ္ေရး, ဥပေဒစသည္ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ကာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၌ ျပည္နယ္သမၼတ, ဘုရင္ခံ, တန္နက္စီဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ အမတ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီးအေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ သမၼတႀကီးရာထူးကိုပင္ လ်ာထားျခင္းကိုလည္းခံခဲ့ရသည္။ ကမၻာေက်ာ္ဟာသသ႐ုပ္ေဆာင္ ခ်ာလီခ်က္ပလင္သည္ ဆင္းရဲမြဲေတသူဘ၀မွ သန္းၾကြယ္သူေ႒းႀကီးအဆင့္ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစား ျခင္းျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ထိုသူမ်ားမွာအဓိပတိပစၥည္းသေဘာအတိုင္း ဤဘ၀မွာပင္ အေလးအနက္ထား၍ ႀကိဳတင္ႀကိဳးစားအားထုတ္ျခင္းေၾကာင့္ အထြဋ္အထိပ္ေရာက္ ေအာင္ျမင္သူ, ႀကီးပြားသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ပုေဗၺစကတပုညတာမဂၤလာႏွင့္ ျပည့္စံုသူမ်ား၊ ကံေကာင္းသူမ်ားဟုဆိုရမည္။

          လံု႔လႏွင့္ဇြဲ၊ ဒြိစံုတြဲလ်က္၊ ခိုင္ၿမဲစိတ္ဓာတ္၊ တည္ကိန္း၀ပ္၍၊ ဖ်တ္လတ္ဉာဏ္၊ အဆင္ျခင္လည္း၊ စံုလင္မခ်ဳိ႕၊ လူ႔အဖို႔ကား၊ ျမင္းမိုရ္ထိပ္ဖ်ား၊ တက္ရျငားလည္း၊ မျဖစ္စကား၊ သူမၾကားတည္း။ (ကပၸျပႆနာ)

          မဟာဓနသူေ႒းသားမွာေတာ့ အတိတ္ဘ၀က ကံေကာင္းခဲ့လို႔ လူ႔ဘ၀ေရာက္႐ံုမကကုေဋ (၈၀) ၾကြယ္၀ ေသာဗာရာဏသီသူေ႒းသားလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ယခုဘ၀၌ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျပဳလုပ္မႈ ဘာတစ္ခုမွမလုပ္ခဲ့ဲ ျခင္းေၾကာင့္ ကံေကာင္းေထာက္ပံ့မႈလံုး၀မရဘဲ ကံဆိုးစြာအငတ္ငတ္အျပတ္ျပတ္ သူေတာင္းစားဘ၀ျဖင့္ အဆံုးသတ္သြားရသည္။ အို … စာ႐ႈသူသင္လည္းယခုကပင္ႀကိဳတင္၍ ကံေကာင္းေအာင္ႀကိဳးစားလွ်င္ ႀကီးပြားခ်မ္းသာတိုးတက္ေအာင္ျမင္သူ၊ အထြဋ္အထိပ္ေရာက္သူတကယ္လုပ္လွ်င္ အဟုတ္ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းတိုက္တြန္းရင္းဗုဒၶအဘိဓမၼာသိစရာေဆာင္းပါးကိုအဆံုးသတ္အပ္ပါသတည္း။

သီတင္းကၽြတ္လဆန္း ၁-ရက္၊ ၁၃၇၆-ခု၊                                                              အရွင္တိေလာကာဘိ၀ံသ (အင္းစိန္)

(စက္တင္ဘာ ၂၄၊ ၂၀၁၄) ဗုဒၶဟူးေန႔။                                                                ရြာမပရိယတၱိစာသင္တိုက္၊ အင္းစိန္ၿမိဳ႕။